Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinde yıllar sonra gelen İş Kanunu ile uyum değişikliği

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinde yıllar sonra gelen İş Kanunu ile uyum değişikliği

Yıllık Ücretli izin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 18.08.2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Böylece Yönetmelik İş Kanunun yıllık izin hakkına ilişkin maddeleriyle uyumlu hale getirildi.

İş Kanunun 56. Maddesinin 3. Fıkrasında 6704 sayılı Kanunla 14.4.2016 tarihinde yapılan değişiklik ile “yıllık izin sürelerinin bölümler halinde kullanılabileceği” düzenlenmiş;

İş Kanununun 56. Maddesine 10.09.2014 tarih 6552 sayılı Kanun ile eklenen 7. Fıkra ile; “Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.” düzenlenmiş;

Yine 6552 sayılı Kanun ile İş Kanununun 53. Maddesinde değişiklik yapılmış, “yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin sürelerinin dörder gün arttırılarak uygulanacağı” düzenlenmişti.

İş Kanununda 2014 ve 2016 yıllarında yapılan değişikliklere rağmen Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinde bir değişiklik yapılmamıştı.

Yıllık ücretli izin yönetmeliğinde yapılan değişiklikle Yasa ile yönetmelik uyumlu hale getirildi.

Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik değişikliği:

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

YILLIK ÜCRETLİ İZİN YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 – 3/3/2004 tarihli ve 25391 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “en çok üçe bölünebilir.” ibaresi “bölümler halinde kullanılabilir.” olarak değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.”

MADDE 3 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

Yıllık iznin bölümler halinde kullanılabilmesi kime yarar?

Yine bir bayram tatili öncesi mutlu insan resimleri ve “en az 10 gün izin” gibi başlıklarla sunulan yönetmelik değişikliği üzerine “yıllık iznin bölümler halinde kullanılabilmesi kime yarar” sorusunu sormak gerekiyor.

Yıllık izin hakkının bölümler halinde kullanılabileceğine ilişkin 2016 yılındaki yasa değişikliği, ana akım medya tarafından işçilerin izin süresini uzatacağı ve işçiye parçalı yıllık izin veremeyen patronu rahatlatacağı, işçinin de bayram tatilini uzatacağı şeklinde yorumlanmıştı. Oysa yıllık izin hakkının en fazla üçe bölünebileceği düzenlemesinin kaldırılması işçiye değil patrona yarar.

İş Kanunu ve son değişikliklerle Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğine göre İş Kanunu 53. Maddede belirlenen izin sürelerinin işveren tarafından bölünemeyeceği ve sürekli kullandırılması esas. Yine iznin bölünmesi tarafların anlaşması koşuluna bağlı. “İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.” Ancak iznin en çok 3 parçaya bölünebileceği güvencesinin kaldırılmasıyla, mazeret izni kullandırılmayan, yıl içinde çeşitli gerekçelerle kısa süreli izinler almak isteyen işçilerin aldıkları izinlerin işveren tarafından yıllık izinden mahsup edilmek isteneceği, işçinin onayının bir “anlaşma” anlamına değil  “dayatma” anlamına geleceği açık.

Yönetmeliğe işlenen bir diğer değişiklik ise taşeron işçilerin kazanımı

Yenilenen ihaleler gerekçe gösterilerek yıllık izin kullandırılmayan taşeron şirket işçileri gerek fiili gerekse hukuksal mücadeleleriyle izinlerini kullanmaya başlamış, iktidar İş Kanununda bu yönde düzenleme yapmak zorunda kalmıştı.

Maden işçilerinin yıllık izin ve tüm diğer hakları

Soma Katliamı sonrası İş Kanununa yeraltı işçilerinin yıllık izin sürelerinin 4 er gün arttırılarak uygulanacağı hükmü eklenmişti. Bu değişikliği yönetmeliğe 3 yılda uyarlayan iktidarın yeraltı işçilerinin haklarını korumasını beklemek ise pek mümkün değil.

Değişikliklerle Yıllık İzin Yönetmeliğinin 6. ve 9. maddeleri:

Yıllık Ücretli İznin Uygulanması

Madde 6 — Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.

Bu iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur.

Ancak, 53 üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere (Değişik ibare:RG-18/8/2017- 30158) bölümler halinde kullanılabilir.

İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.

İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde İş Kanununun 17 nci maddesinde belirtilen bildirim süresi ile 27 nci maddesi gereğince işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez.

İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.

(Ek fıkra:RG-18/8/2017- 30158) Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.

İzin Süresinin Tespiti

Madde 9 — İşçinin izin süresi, iznini hak ettiği tarihteki hizmet süresine ve 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesine göre belirlenir.

İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,

az olamaz. (Ek cümle:RG-18/8/2017- 30158)  Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.

Ancak, onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

toplumsalhukuk