Toplumsal Hukuk OHAL döneminde toplantı özgürlüğüne yönelen ihlalleri raporladı
OHAL altında geçen 2 yılda toplantı özgürlüğü en az 905 kez ihlal edildi ve kolluk kuvvetlerinden gelen en az 677 saldırı yaşandı
Toplumsal Hukuk ve Sendika.Org, OHAL döneminde “toplantı özgürlüğü” ihlallerine ilişkin rapor hazırladı. Raporda AKP iktidarının 21 Temmuz 2016’da ilan ettiği ve 19 Temmuz 2018’ya kadar süren OHAL boyunca toplantı ve gösteri hakkı ihlallerinin, ne kadar, nerede ve ne biçimde yaşandığı ayrıntılı olarak aktarılıyor.
Valiliklere ait internet siteleri ile Sendika.Org haberlerinin kaynak olarak kullanıldığı raporda 925 haber incelemesi yapıldı. Rapora göre Ankara’da 25, Artvin’de 17, Hakkari’de 12 ve Van’da 12 olmak üzere toplamda en az 50 ilde en az 163 kez toplantı ve gösteriler hakkında yasaklama kararı alındı. Bölgelere göre dağılım ise şöyle:
Doğu Anadolu 40
Güneydoğu Anadolu 34
İç Anadolu 34
Karadeniz 32
Marmara 18
Akdeniz 12
Ege 7 ¹
En çok kullanılan gerekçe “kamu düzeninin korunması ve bozulmaması” oldu
Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine ilişkin 163 valilik yasağının 53’ü valiliklerin resmi web sitelerinde yayımlanmadı. Yayımlanan kararların tamamı soyut ve kopyala/yapıştır gerekçelerden oluştu. En sık kullanılan gerekçeler ise “kamu düzeninin korunması ve bozulmaması”, “başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması”, “huzur ve güvenliğin sağlanması” oldu.
Günde ortalama 4,66 gözaltı işlemi yapıldı
Sendika.Org verilerine göre OHAL süresince toplam 905 toplantı özgürlüğü hakkı ihlali ve bu hakkın kullanılmasına karşı 677 polis saldırısı yaşandı, bunun sonucunda ise 3267 kişi gözaltına alındı. Toplantı ve gösterilere 79 kez ise sivil gruplar tarafından saldırı gerçekleşti. Ankara’da toplam 300 hak ihlali yaşanırken, onu 231 hak ihlali ile İstanbul, 52 hak ihlaliyle İzmir takip etti. İstatistiklere göre gün başına 1,28 hak ihlal yaşandı. Ankara’da 1149 kişi gözaltına alınırken, İstanbul’da 971 kişi, İzmir’de ise 213 kişi gözaltına alındı. İstatistiklere göre günde ortalama 4,66 gözaltı/yakalama işlemi yapıldı.
“Toplantı ve gösteri hakkının sorunsuz kullanımı istisna haline geldi”
Raporun “sonuç” kısmında şu değerlendirmelere yer verildi:
İstatistikler bir bütün halinde değerlendirildiğinde OHAL’den gelen yetkilerin hiçbir yasal koşul oluşmamasına rağmen düzenli olarak muhaliflere karşı kötüye kullanıldığı, böylece toplantı özgürlüğüne yönelik müdahalelerin sıradanlaştığı ve aynı zamanda yaygınlaştığı görülmektedir. Bu yaygınlık sonucudur ki; Tablo-6’da tarih sırasına göre verilen istatistikler özellikle OHAL’in sonuna doğru toplantı özgürlüğü ihlali sayısında ciddi bir düşüş olduğunu göstermektedir. Ancak incelediğimiz haberler neticesinde, bu düşüş karşısında sorunsuz şekilde gerçekleşen toplantı sayısının artmadığı da anlaşılmaktadır. Doğal olarak toplantı özgürlüğü ihlali sayısındaki düşüş, toplantı özgürlüğünü kullanan kişi sayısının giderek azaldığı anlamına gelmektedir. Bununla birlikte OHAL’in sonuna doğru yaşanan sürecin OHAL sonrasında da etkileri olmuş; kolluk güçlerinin sistematik müdahalelerinin devam etmesiyle toplantı ve gösteri hakkının sorunsuz kullanımı giderek istisna hale gelmiştir.
Raporda ayrıca valiliklerin yasaklama kararları, yasaklama kararlarına karşı açılan davalara ve incelenen Sendika.Org haberlerinin listesine de yer verildi.
Raporun tamamına ulaşmak için tıklayınız.
¹“Bazı valiliklere ait kararlarda hem yasaklama hem de izne tabi tutmaya yönelik farklı düzenlemeler bulunduğundan istatistikler toplam yasaklama kararı ile farklılık gösterebilmektedir.”
toplumsalhukuk